Stichting Waterschapserfgoed

Sluis Munnekeburen

Gracht 1
8485 KN Munnekeburen
Via de openbare weg toegankelijk
In 1847 verleende de koning verleende octrooi tot het bepolderen, verveenen en droogmaken van de gronden gelegen tussen de Tjonger, de Helomavaart, de Linde en de Statendijk. Om dit tot stand te brengen werd in hetzelfde jaar de Groote Veenpolder in Weststellingwerf opgericht. Als gevolg van dit octrooi is rond 1855 de Grachtsluis plus sluiswachterswoning gebouwd.
Aan het einde van de jaren '20 van de 20ste eeuw werd besloten tot het droogmaken van een ca. 2110 ha groot complex rond de Gracht (de zogenaamde Grachtkavel). Niet lang daarvoor was de sluis vernieuwd. Er werd een plan gemaakt, dat in 1928 vastgesteld en ten uitvoer gebracht werd. Toen het lage peil van -1.65 ZP in de Gracht was aangebracht, bleek de schutsluis niet bestand te zijn tegen de hierdoor ontstane grotere waterdruk. Dus werd de sluis, in het belang van de scheepvaart, rond 1930 vernieuwd. In 1960 werd besloten tot de sluiting van de Grachtsluis en de afbraak van de bijbehorende sluiswachterwoning. Sinds die tijd is de sluis in verval geraakt.

De schutsluis te Munnekeburen verkeerde decennia lang in technisch slechte staat van onderhoud. Maar toen de sluis eigendom werd van de Stichting Waterschapserfgoed is, samen met de mensen uit de streek, een plan gemaakt om de oude vervallen schutsluiste herstellen.

Voor het waterbeheer heeft de schutsluis geen functie meer. Om toch het beeld van de schutsluis zo goed mogelijk weer te geven, is er voor gekozen om één nieuw stel sluisdeuren te plaatsen.

Op veel plaatsen in en aan de schutsluis zijn authentieke onderdelden aanwezig. Ook die zijn gerestaureerd waardoor de schutsluis weer een hoge mate van gaafheid heeft. Naast de cultuurhistorische waarden bezit de schutsluis ook architectonische waarden door zijn detaillering en materiaalgebruik.

De schutsluis is gebouwd in 1921 op een destijds gebruikelijk manier. De sluishoofden zijn van vrij massief metselwerk van een bruinrode baksteen in kruisverband. De bovenzijde is voorzien van een hoge afgeronde rollaag. Op de hoeken en ter plaatse van de sluisdeuren zijn zware natuurstenen blokken opgenomen. De schutkolk bestaat uit betonwand waartegen houten regelwerk is aangebracht. Deze betonwanden zijn zwaar aangetast en verzakt. De zuidelijke sluisdeuren zijn niet meer aanwezig. De noordelijke sluisdeuren zijn, zoals gemeld, in 2012 vervangen door een nieuw stel deuren.
Foto Gerrit Hoekstra (juni 2021)
Foto Gerrit Hoekstra (juni 2021)
Foto Gerrit Hoekstra (juni 2021)
2012
2012
2012
2012
Nieuwe sluisdeuren in de maak (2012)
Droogzetten 2012
Droogzetten 2012
Droogzetten 2012
Nieuwe sluisdeuren in de maak (2012)
Nieuwe sluisdeuren in de maak (2012)
Nieuwe sluisdeuren in de maak (2012)
Droogzetten 2012
Droogzetten 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Vlak voor de restauratie van 2012
Jaartal onbekend
Jaartal onbekend
Jaartal onbekend
Jaartal onbekend
Jaartal onbekend
Jaartal onbekend
Jaartal onbekend
Jaartal onbekend
Jaartal onbekend