Stichting Waterschapserfgoed

Windmotor Mantgum

Hegedyk 1 (nabij)
9022 BW Mantgum
Het waterschap De Oosterwierumer Oudvaart (ca. 3400 ha) werd opgericht in 1918. Hij ging ertoe over het waterschapsgebied te verdelen in vijf bemalingskringen. Er werden vijf windmotoren gebouwd om deze gebieden te bemalen. Zij vervingen in totaal 58 traditionele windwatermolens. De naar Amerikaans model ontstane windmolen van het type Herkules Metallicus Windturbine is in Duitsland gefabriceerd door de Vereinigte Windturbine Werke AG te Dresden. De molen, gebouwd in 1920, werd geïmporteerd door de Rotterdamse handelsmaatschappij R.S. Stokvis & Zonen Ltd. De molen heeft een belangrijke ensemblewaarde samen met de nog bestaande windmotoren van Kleiterp en Weidum, die ook gebouwd zijn om De Oosterwierumer Oudvaart te bemalen.
De Amerikaanse windmotor uit het begin van de 20ste eeuw is van algemeen cultuurhistorisch en industrieel- archeologisch belang: - voor de geschiedenis van de industriële archeologie van Nederland, in het bijzonder van die der windmotoren; - voor de ontwikkeling van de vroeg 20ste-eeuwse Nederlandse bemalingstechniek met gebruikmaking van Amerikaans model windmolens; - als molentype kenmerkend voor de fase tussen windmolenbemaling en motorbemaling.

Deze grote amerikaanse windmotor is een rijksmonument en een markant herkenningspunt in het vlakke en uitgestrekte weidegebied van de voormalige Middelzee.