Kruitmagazijn Oostmahorn
Dit bouwwerk diende vroeger als kruitopslag en is in zijn huidige vorm waarschijnlijk gebouwd in 1810. In deze opslag werden voorraden kruit bewaard voor de kustbatterij. De kustbatterij van Oostmahorn was bedoeld om vijandige oorlogsschepen op zee te beschieten.
Vanaf midden 16e eeuw werd het gebied rond het huidige Lauwersmeer in toenemende mate geteisterd door aanvallen van kapers en smokkelaars. In 1562 was de situatie zó ernstig dat onder de bevolking stemmen opgingen om de Waddenzee met oorlogsschepen te beschermen. De jaren daarna is er bij Oostmahorn een schans gebouwd die – na sloop - in 1580 weer is herbouwd.
Eind 16e eeuw verloor de schans deels zijn waarde maar tot diep in de 17e eeuw werd desalniettemin het strategisch belang van de schans ingezien voor de verdediging van Friesland. Tegen het eind van de 18e eeuw werd de schans versterkt, mogelijk vanwege de Nederlands-Engelse oorlogen. Er is toen een kustbatterij aangelegd met zes geschutstukken. Tijdens de Franse Tijd (1795-1813) werd Oostmahorn wederom versterkt. Tot 1813 waren er twee Franse detachementen gelegerd en waarvoor ook een kazerne was gebouwd. In 1810 werd de schans versterkt met de kruitopslag in de zeedijk. Deze kruitopslag bleef tot 1849 in gebruik. Daarna is het gebruikt als opslagplaats voor gereedschap.
In 1922 is de toenmalige zeedijk van de Lauwerszee verzwaard. Dat betekende dat de zeedijk ook behoorlijk moest worden verbreed waardoor de kruitopslag aan het zicht zou worden onttrokken. Het bouwwerk is toen op last van de Commissaris van de Koning mr. Pieter Albert Vincent van Harinxma thoe Slooten hersteld. Er is een nieuwe frontmuur gebouwd en de kruitopslag heeft het aanzicht gekregen zoals we dat nu kennen.
Eind 16e eeuw verloor de schans deels zijn waarde maar tot diep in de 17e eeuw werd desalniettemin het strategisch belang van de schans ingezien voor de verdediging van Friesland. Tegen het eind van de 18e eeuw werd de schans versterkt, mogelijk vanwege de Nederlands-Engelse oorlogen. Er is toen een kustbatterij aangelegd met zes geschutstukken. Tijdens de Franse Tijd (1795-1813) werd Oostmahorn wederom versterkt. Tot 1813 waren er twee Franse detachementen gelegerd en waarvoor ook een kazerne was gebouwd. In 1810 werd de schans versterkt met de kruitopslag in de zeedijk. Deze kruitopslag bleef tot 1849 in gebruik. Daarna is het gebruikt als opslagplaats voor gereedschap.
In 1922 is de toenmalige zeedijk van de Lauwerszee verzwaard. Dat betekende dat de zeedijk ook behoorlijk moest worden verbreed waardoor de kruitopslag aan het zicht zou worden onttrokken. Het bouwwerk is toen op last van de Commissaris van de Koning mr. Pieter Albert Vincent van Harinxma thoe Slooten hersteld. Er is een nieuwe frontmuur gebouwd en de kruitopslag heeft het aanzicht gekregen zoals we dat nu kennen.
